بسم الله الرحمن الرحیم

فرض کنیم موضوع سخنرانی شما مشخص شده و حرف‌هایتان را هم آماده کرده‌اید.

انواع ابزارها و تکنیک‌های در دسترس را هم برای شروع خوب و جذب مخاطب و پایان اثرگذار، انتخاب کرده‌اید.

کارهایی مثل برنامه ریزی برای سخنرانی و #تحلیل مخاطب و جستجوی داده های پشتیبان و تهیه‌ی محتوای کمکی (مانند اسلاید و برگه‌هایی برای تحویل به مخاطب) را هم انجام داده‌اید.

به بیان دیگر،  تنها چیزی که بین شما و سخنرانی واقعی باقی مانده، زمان است. 

احتمالاً ترجیح می‌دهید بخشی از زمان باقی‌مانده را به تمرین سخنرانی بپردازید و سعی کنید تسط خود را بر سخنرانی افزایش دهید.

درس حاضر به این مرحله از سخنرانی (تمرین پس از آماده شدن و پیش از اجرای نهایی) می‌پردازد.

آنچه در ادامه می‌خوانید، به سه بخش تقسیم شده است:

• چرا بعضی افراد می‌گویند تمرین سخنرانی خوب نیست؟ یا می‌گویند تمرین زیاد برای سخنرانی خوب نیست؟
• چرا تمرین سخنرانی می‌تواند تسلط ما به سخرانی را افزایش دهد؟
• چه روش ها و تکنیک هایی برای برای تمرین سخنرانی قابل استفاده است؟

چرا گاهی می‌شنویم تمرین سخنرانی خوب نیست؟

هنوز هم گاهی معدود افرادی را می‌بینید که می‌گویند تمرین کردن برای سخنرانی کار درستی نیست.

بعضی از آن‌ها، معتقدند که سخنرانی تمرین شده، روح ندارد و بسیار مکانیکی می‌شود (مثل شعری که بسیاری از بچه‌ها در مدرسه از حفظ می‌خوانند).

عده‌ای دیگر هم ممکن است ادعا کنند که همواره سخنرانی فی البداهه انجام می‌دهند و کاملاً موفق هستند و تمرین کردن را کار سخنران‌های غیرحرفه‌ای می‌دانند.

مارک تواین در این مورد شوخی جالبی دارد که اشاره به آن، خالی از لطف نیست:

چرا تمرین برای تسلط بر سخنرانی لازم است؟

با وجودی که به‌نظر نمی‌رسد تمرین و اهمیت آن نیاز به تأکید داشته باشد، اما بد نیست برخی از فواید تمرین سخنرانی را با هم مرور کنیم. شاید برخی از آن‌ها از چشم شما دور مانده باشد یا کمتر به آن توجه کرده باشید:

چند نکته و تکنیک برای تمرین سخنرانی

پس از آن‌چه به عنوان مقدمه مطرح شد، در این‌جا چند پیشنهاد برای تمرین سخنرانی را مرور می‌کنیم.

طبیعی است که تمرین سخنرانی یک کار تجربی است و ممکن است اختلاف سلیقه‌هایی در تمرین‌های مناسب سخنرانی وجود داشته باشد.

اما در میان پیشنهادهای زیر، قطعاً می‌توانید برخی موارد را مفید بیابید و به کار بگیرید:

روش سخنرانی دینی

استادحجت الاسلام برادران

v     سخنرانی دینی و تاثیرات آن

Z انواع تاثیر گذاری (در گرایشها و احساسات)← 1- تقویت گرایشهای بازدارنده

مثال: احساس پشیمانی در گنهکار، کینه و نفرت نسبت به دشمن (تبری)

← * یا غیبت افراد فاسق (مثل یزید- معاویه...) باعث نفرت مخاطبین نسبت به آنها می شود.

2- تقویت گرایشهای وادارنده

مثال: عنصر محبت و بالاترین گرایش وادارنده جامعه شیعه به سوی معنویت به جهت محبت به اهل بیت است.

3- تاثیر گذاری در رفتار.

v     عملیات اجرائی قبل از سخنرانی:

1-     انتخاب مخاطب (داوطلب- غیر داوطلب- هوشمند- عام...)

2-     انتخاب موضوع (کلی نباشد- مورد نیاز و میل مخاطب باشد- کاربردی باشد)

3-     مساله یابی و گره یابی پیرامون همان موضوع (با توجه به نیاز و میل و ظرفیت مخاطب)

مثال: موضوع متناسب طلبه ها اخلاص امت است و در جائی دچار آسیب می شود که جمعیت زیاد باشد.

v     نکات مهم در مساله یابی

1-     توجه به آرزوهای مثبت و منفی مخاطب                        مثال (طلبه)

2-     آسیبهای مخاطب                                                     (مرجع شدن)

3-     نقاط قوت و برجستگی                                                         (تغییر رفتار در مقابل مردم)

4-     یافتن انشاء مخاطب (ادبیات مخاطب)                          آشنائی با احادیث و زندگی علما)

4- زاویه دید: یعنی از چه دیدگاهی وارد شدم که مخاطب بپذیرد.

مثال: اگر مخاطب مذهبی بود از طریق آیات و روایات

اگر غیر مذهبی بود چه؟

اگر غیر داوطلب بود چه؟

نکات: زاویه دید                            زاویه ای برای بیان مطالب مناسب.

                                باید ببینیم تاثیر مخاطب از چه نوع مطالبی است تا از آن زاویه وارد شویم

                                یعنی مشخص شود مخاطب از چه دریچه ای تاثیر می پذیرد

                               یعنی چه نوع مطلبی برای چه نوع مخاطبی

مثال: برای موضوع رابطه دختر و پسر با مخاطب نوجوان می توان از دریچه                        آمار

                                                                                                                        گزارش تحقیق

                                                                                                                        آثار روحی و روانی

                                                                                                                     عواقب خطرناک خانوادگی                                                                                                                         گفته های هنرمندان و بازیگران

                                                                                                                     خاطرات علما

نکته مهم:

علامه طباطبائی: مواظب باشید هیچ عملی را در کنار قرآن بزرگ نکنید.

5- تهیه محتوا:

v     برای تهیه محتوا باید مراحل قبل را بگذارانیم نه ابتدا کلام شروع به جمع آوری مطالب کنیم.

v     تهیه محتوا یعنی تهیه مواد و ملاط بحث

6- چینش مطالب با توجه به تاثیر گذاری

1- ترتیب سخن 2- تقدم و تاخر مناسب 3- ملاطها ← ارتباط بین اجزاء.

7- ایجاد انگیزه در اول سخنرانی

8- نقطه اوج

نکته مهم: «همه روشها و محتوای سخنرانی فرع بر اخلاص و نورانیت متکلم است»

ویژگی های یک سخنرانی مطلوب:

1- ارضاء حس زیباگرائی مخاطب                                         (تاثیر در احساس)

2- ایجاد انگیزه پیگیری از مخاطب                            (تاثیر در احساس)

3- تحریک عواطف و احساسات دینی مخاطب                        (تاثیر در احساس)

4- جلب توجه و تمرکز بخشی به اندیشه مخاطب                    (اندیشه)

5- برانگیختن اعجاب مخاطب                                             (عقل و اندیشه)

6- عدم تحریک مخالفت مخاطب                                         (رفتار)

داخل مجلس

خارج از مجلس

1-    باقی ماندن خاطره خوش

2-    تبلیغ از مجلس و به انتظار جلسه بعد

توضیح ویژگی ها:

الف: راههای ارضاء حس زیباگرائی:

اولا تعریف خاصی از زیبائی نداریم ولی افلاطون در تعریف زیبا= اجزایش متناسب باشد.

شکلی             1- استفاده از واژه های زیبا و دسته بندی زیبا

                    2- حذف لهجه

                    3- حذف واژه های طلبگی

                     4- استفاده از غلط مشهور

                    5- واژه های عربی غلیظ تلفظ نشود.

محتوائی             1- استفاده از نثرهای ادبی برای زیبا سازی سخن

                          2- دسته بندی زیبا

                           3- انتخاب عنوان زیبا

ب: راههای ایجاد انگیزه:

مقدمه: 1- این راهها بعد از خطبه و آیه صدر سخن است البته غالبا نه همه جا

         2- راههای متعارف گذشته                 1- چند خط شعر با صوت اول منبر

                                                            2- دعای فرج

                                                          3- فرستادن صلوات با جملات گوناگون برای اهل بیت یا امام زمان (عج)

3- بحث ما در روش صحبت کردن است تا ایجاد انگیزه شود نه محتوا= یعنی چگونه با این محتوا ایجاد انگیزه کنیم.

1- روش ابهام:

ویژگی ها و شرائط            1- در موضوع ابهام وجود دارد نه محتوا

                                       2- برای مخاطب هوشمند و قوی و ظریف موثر است

                                       3- تحریک حس کنجکاوی با ابهام

                                     4- ابهام یک قالب شروع سخنرانی است نه محتوا

                                       5- طولانی باشد (4 الی 5 دقیقه)

                                       6- اتصال زیبا به موضوع.

نکته: مبهم غیر از مهمل است: ابهام یعنی جملات و عبارات مفهوم دارد اما موضوع بحث نامشخص ولی مهمل یعنی جملات یا عبارات ناقص است یا بی مفهوم.

برای روش ابهام در اول سخنرانی می توان از:               آمار

                                                                           گزارش تحقیق

                                                                           حوادث مهم

                                                                           خاطره شخصی

                                                                           داستانی از زندگی هنرمندان- بزرگان- شهدا...

                                                                            داستان واره

                                                                            قسمهای متعدد (قرآن)

                                                                            گاهی اشعار اول منبر که مبهم باشد

نکات مهم:

1-     ابهام= لو نرفتن موضوع

2-     ابهام باید باعث تقویت موضوع شود نه تضعیف

3-     ابهام باید ارزش موضوع را بالا ببرید

4-     ابهام باعث توجه و تمرکز مستمع به موضوع می شود.

5-     ابهام زاویه دید جدیدی به موضوع می باشد.

نکته: روش ابهام از قرآن استفاده شده

قالب ابهام بیشتر برای موضوعات غیر جذاب یا تکراری بکار می رود.

مثال برای روش ابهام:

1-     آیه یا ایها الذین امنوا امنوا یعنی چه؟ منظور خدا چی بوده← باورهای گمشده

2-     مرحوم غروی کمپانی (عالم بزرگ) ابتدا منبر عصر عاشورا به مردم گفت: ای مردم بوی سوختنی به مشامم می رسد. که بعدا مشخص شد منظور بوی خیمه های سوخته امام حسین (ع) در کربلا منظور بوده

3-     مثال داستان واره:

4-   استاد برادران: از کوه آمده بودم تازه وارد شهر شدم از هر کسی سوال می کردم کسی جواب من را
نمی داد. تا به پیرمردی رسیدم گفتم از شهر چه خبر گفت: کسی به کار کسی کاری ندارد.

گفتم: یعنی چه؟ اگر کسی تصادف کند کسی او را بیمارستان نمی برد؟ گفت چرا؟

گفتم: اگر کسی مریض شود اطرافیان به او دوا نمی دهند؟ گفت چرا؟ خلاصه مردم همدیگر را دوست دارند لااقل اقوام و خانواده ها

چرا مردم فقط در دنیا همدیگر را دوست دارند چرا به هم نمی گویند دروغ نگو غیبت نکن مگر امر به معروف و نهی از منکر از مصادیق دوستی نیست.

3-    سوره شمس و ضحی

2- روش تعریف از مطلب:

انواع            تعریف از موضوع = تعریف از مطلب

                  از مأخذ

                  از محتوا= ضرورت مطلب

                  از مخاطب

ویژگی ها و شرائط :

1- از مطلب تعریف کنید نه از خودتان مثال     مطلبی باشد که نیاز به دقت فراوان دارد.

                                                                                                مطلبی که علما سالها زحمت کشیدند

                                                                                                مطلبی که اگر برایتان بگم اقرار به مفید بودن
                                                                                                می کنید.

2- غیر مستقیم تعریف کنید بهتر است.

مثال: از معارف نورانی اهل بیت و عمق آنها تعریف کنید.

توی این عالم کسی از انسان چیزی نمی داند جز خدا و اهل بیت پس باید دین برنامه خدا برای
           انسان چیست. یا اهل بیت چه می گویند.

3- زمانی می توان از این روش استفاده کنید که سخنران به بحث مسلط باشد و موضوع لیاقت
           این همه تعریف را داشته باشد.

4- با ادبیات مخاطب باشد.

v     نکته: این روش قرآنی و روائی است

مثال 1- انا انزلناه فی لیله القدر و ما ادراک ما لیله القدر

2- هذه شقشقه هدرت و خطبه شیعه امیرالمومنین نهج البلاغه.

کلام من کف دهان شتر است← یعنی همیشه نمی گم برای هر کسی هم نمی گم...

4-      روش ایجاد سوال به نحو یطرفه

ویژگی ها و شرائط سوال:

1- برای مخاطب مطرح باشد (کاربردی باشد) یعنی به نوعی مخاطب مقدمه نمی خواهد این سوال را یا از خودش یا دیگری از او پرسیده

مثال:

v     چه محبتی واقعی است؟ کدام خیالی- مخاطب دانش آموز.

v     اگر یک گناهی داشته باشیم چه جوری باید توبه کنیم.

v     یک نگاه چه اشکالی دارد.

2- بدون جواب نماند.

v     سوال مثل واکسن است و مفید اما اندازه و حد دارد اما اگر نباشد بیماری می شود.

v     شبهه سوالی که باطل است ولی خودش را شبیه حق می کند.

v     مثال← کتاب اخلاق جنسی شهید مطهری- سوالات را خوب مطرح و خوب جواب می دهد.

v     کتاب مکاسب شیخ انصاری- ابتدا سوال بعد نظرات بعد ولکن الانصاف خوب جواب می دهد.

قائده طرح مساله: پرورش مساله- حل مساله

3- حق المقدور با انشاء مخاطب باشد.

4- پرورش داده شود بدون اضافی (گاه با مصداق)

5- سوال می تواند در قالب محاوره ای باشد.

6- اگر سوال مطرح نبود (مقدمه ای کوتاه می خواهد)

4- روش ضرورت مطلب

v     گاهی مطلب برای مخاطب ضروری است ولی انگیزه برای شنیدن آن ندارد یا از شنیدن آن فراری است مثال مساله قبر و معاد که ⅓ آیات قرآن

v     لذا باید اینطوری گفت: مساله خیلی مهم است اگرچه شما دوست ندارید ولی مورد نیاز است.

v     برای بیان ضرورت می توانیم از آمار      تعریف از موضوع

   عواقب نداشتن

   فوائد داشتن بگوئیم.

مثال: پیامبر (ص) به علی (ع) گفتند: می خواهی

v     6 هزار درهم پول به تو بدهم.

v     یا 6 هزار گوسفند.

v     یا 6 هزار کلمه به تو یار بدهم که در 6 کلمه خلاصه شده.... مواعظ العددیه مشکینی

مثال: حدیث دروغ و جوان گنهکار که پیامبر (ص) در جواب او گفت نقاط دروغ را در بین گناهان ترک کن.

مثال یا احادیثی که پیامبر (ص) می فرماید: در مورد حیاء

قال رسول (ص): اذا لم تستح فاصنع ما شیئت نهج الفصاحه ج 955

آنگاه که تو را حیا نباشد هر چه خواهی کن.

v     بعضی از مکانها و زمانها ضرورت ساز است                 مکان

زمان

4- روش قصه گوئی (جنبه قالب و محتوا با هم):

شرائط و ویژگی ها            1- سعی شود قرآنی و روائی باشد یا از زندگی علما و بزرگان و شهدا...

2- اصل قرار نگرفتن (مقدمه نمی خواهد، کوتاه باشد).

3- با ادبیات مخاطب باشد.

4- نقطه اوج خوبی داشته باشد (قسمتی از قصه که با موضوع ارتباط مستقیم وارد بزرگ نمائی شد)

5- با مخاطب گره داشته باشد.

6- پروش(توصیف زمان و مکان و شخصیت) بدون تحریف.

7- لازم نیست تمام داستان گفته شود یا اگر گفته شد گریز زیبائی به موضوع در انتهای داستان باشد.

نکته: این روش کاملا قرآنی و روائی است و تاثیری گذاری فراوان دارد.

روش داستان

   تعیین داستان                 تناسب با محتوای سخنرانی

                                                             تناسب با ظرفیت مخاطب

                                                              ارزشمندی

                                                              مستند بودن

                                                              تحریف نداشتن

                                                               نو بودن

ارائه داستان              متناسب با ادبیات مخاطب

                                                     اصل قرار نگرفتن داستان

                                                     پرورش دادن

                                                      رعایت اوج و فرود            محتوائی

                                                                                         لحن

                                                        گره زدن

                                                        عدم تحریف.

ج: راههای تحریک عواطف و احساسات دینی (ترغیب)

مقدمه: قبل از بیان راهها به 3 مقدمه به طور سوال و جواب می پردازیم.

سوال اول: منظور از تحریک احساس چیست؟

تعریف: باوراندن مطلبی به مخاطب و به مرز دل رساندن یک فهم و تحریک احساسات

مثلا در یک سخنرانی بتوانیم کاری کنیم که محبت شخص به چیزی یک کسی کم یا زیاد شود.

مثال: خطبه همام در مورد صفات متقین و نوع تاثیر آن بر شخص همام

یا سخنرانیهای زمان دفاع مقدس که 100 ها جوان را به خط مقدم می برد.

v     نکته مهم: تاثیر گذاری در 3 سطح صورت می گیرد        1- گرایش (اطلاع رسانی)

 2- بینش (فکر و اندیشه)

                                                                                    3- رفتار (کنش) عملی را انجام یا ترک کند.

نکته دیگر: در سخنرانی ها باید دنبال آن باشیم که وظیفه را انجام دهیم و بدانیم که مامور به نتیجه نیستیم.

سوال دوم: ضرورت تحریک احساس چیست؟

دلائل:

1- در دین اسلام همیشه انذار و تبشیر آمده نه فقط اطلاع رسانی یا کلمه بلاغ آمده یا ایها الرسول بلغ
             ما انزل الیک و ان لم تفعل فما بلغت

• یعنی مطلب را به دل مخاطب برسان به جوری که در اندیشه و رفتار او تاثیر گذار باشد.

2- در انسان شناسی و خصوصیات انسان نقش عواطف و احساسات را نباید نادیده گرفت.

زیرا

• انسان معمولا تحت تاثیر غرائز و عواطف خود عمل می کند.
• چه بسا انسان طبق عقل عمل نمی کند لذا در قرآن می فرماید اکثرهم لایعقلون
• خلق الانسان هلوعا ...... الاسته اشر کان جزرعاً

3- ادع الی سبیل ربک بالحکمه والموعظه الحسنه

حکمت و موعظه علاوه بر عقل با دل و احساسات هم کار دارد. پس در دعوت به سبیل خدا علاوه بر تاثیر در عقل و اندیشه به تاثیر در دل و جان او هم نیاز است.

نکته مهم: اگر امروزه می بینید ارزشهای دینی در جامعه ما هست به برکت تاثیرات مجالس اهل بیت بر دل مردم است مگر ما طلبه ها چقدر حکمه و موعظه به مردم می گوئیم.

امام خمینی (قدس ره): محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است.

یا ما هر چه داریم از محرم و صفر است.

سوال سوم : چه عواطفی را باید تحریک کنیم؟

عواطف دینی (حب و بغض)               1- غیرت

                                                    2- شجاعت

                                                   3- محبت به خوبان و اهل بیت

                                                      4- نفرت به دشمنان اهل بیت

                                                      5- میل به خوبی (احسان- صدقه- ایثار و گذشت)

                                                      6- تنفر از صفات رذیله، شیطان، هوای نفس

                                                      7- خشیت الهی

                                                      8- توسل

                                                      9- ندامت و پشیمانی از گناه

                                                     10- ایجاد نشاط

                                                     11- احساس فقر و نیاز

                                                     12- احساس ضعف و سستی

راههای تحریک احساس:

الف: روش (اجرائی)

1- رعایت عملیات سرعت و فرصت

v     منظور: یعنی سخنران در فرصت تلفظ کلمات و سرعت تلفظ کلمات منظم و مقتضای حال را رعایت کند و باید فرصت مطالب را به مخاطب بدهیم.

v     اغماء سرعت

1-     تند حرف زدن

2-     ناتمام بودن جملات

3-     حذف بعضی از جملات

4-     سوال بی پاسخ

5-     متراکم بیان کردن مطالب به طور فشرده

v     فوائد سرعت:       * تاثیرگذاری بیشتر روی مخاطب هوشمند

      * زمینه برای استخدام واژه های بیشتر و خلاقیت سخنران.

v     ضررها افراط در سرعت                                                            * قطع ارتباط با مخاطب

           * نامفهوم بودن جملات

          * حذف بعضی از کلمات مهم و کلیدی.

2- عملیات هماهنگی بین محتوا، لحن و صوت و صورت و دست و لب

یک سخنران هنگام صحبت تمام حرکات و حالات او در نظر مخاطب جهت دار و معنادار است لذا اگر حرکات او صوت او یا لحن او و نحوه ادای کلمات یا اوج و فرود او با محتوائی که عرضه می کند ناهماهنگ باشد قطعا تاثیر حرف او کم خواهد شد یا اصلا تاثیر معکوس خواهد داشت.

مثال: برای تنبیه یک بچه باید چنان بین محتوا حرف ها و حرکات صورت درست هماهنگی باشد تا احساس ندامت در او پدید آید.

v     مثال 2- خواندن خطبه چهار امیرالمومنین. روی تخته سنگی ایستاد و با صدای بلند (وناد ابا علی صوته) أین عمار؟

مثال 3- امام خمینی (ره) در شهادت شهید مطهری: بکشید ما را بکشید ما را ملت ما زنده است. و مردم گریه
می کردند.

v     ب: محتوائی

v     1- گره زدن با مخاطب

v     تعریف: پیوند مواد و ملاط بحث با مخاطب

چون ما در سخنرانی قصد تحریک احساسات و عواطف مخاطب را داریم لذا صرف بیان اشرف مواد یا ملاط بدون ربط دادن آنها به مخاطب باعث تحریک احساس نمی شود.

v     نکته مهم: هر چقدر مساله یابی قوی تر باشد مطالب را بهتر و قوی تر به مخاطب گره می زنید.

انواع گره            1- به خواسته ها و آرزوهای مخاطب

                        2- نیازها

                        3- مناسبتها (زمان و مکان و حوادث)

                        4- آسیبها (نقاط قوه و ضعف)

                        5- شکستها

v     شرائط گره:

1-     پس از استدلال و اقناع صورت گیرد.

2-     مستقیم نباشد (مگر اینکه از زبان خدا و اهل بیت باشد)

3-     رعایت حوصله مخاطب در این زمینه شود.

مثال آیه غیبت: ولا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم انا یاکل لحم أخیه

غیر مستقیم- کلمه بعض- ضمیر جمع- ضمیر غائب.

2- مناجات با خدا و اهل بیت و شهدا

v     مناجات با غیر خدا             امام زمان (عج): زیارت ناحیه مقدسه

  مکانهای مقدس- کعبه- کربلا- مسجد...

  اعضا و جوارح بدن- (شهید چمران)

چرا مناجات روی احساس انسان تاثیر گذار است؟

جواب: چون وقتی انسان به نیایش و نجوا با خدا می پردازد به یک خود شناسی کامل می رسد.

v     خیلی از ماها می خواهیم یک خصوصیتی وصف داشته باشیم ولی هنوز صاحب آن نیستیم و در مناجات به فکر آن بیشتر می افتیم و درصدد رسیدن به آن بر می آئیم. (الهی هب لی کمال الانقطاع الیک)

v     یا گاهی انسان آنقدر به شخصیتهای کاذب خود می پردازد که باورش می شود ولی مناجات این شخصیت کاذب را می شکند لذا به توکل و امید می رسد و درصدد درمان خود گام بر می دارد.

v     مثال: وکم من ثناء جمیل لست اهلا له نشرته

و در مقابل خدا و اهل بیت بازی وجود ندارد.

و أنا  عبدک الضعیف الذلیل الحقیر

کل جرم اجرمته...

v     مثال تاثیر مناجات: جریان مداح عزیز مهدی منصور در عربستان

v     منابع در مورد دعا و نیایش             صحیفه سجادیه امام سجاد علیه السلام که زبور ال محمد است به قول امام

        کتاب نیایش ← کارل (صاحب کتاب انسان موجودی ناشناخته)

        کتاب نیایش ---- روانی انسان  ← محقق داماد.

نکته: یک جامعه شناسی غرب می گوید انسانها همه بازیگرند و نقش بازی می کنند اگرچه پشت صحنه های هم دارند که در آنجا خودشان هستند.

برداشت ← انسان در مقابل خدا هرگز نقش بازی نمی کند و جای نقش نیست.

شرائط مناجات                 1- پس از امتناع و استدلال برای مخاطب از مناجات استفاده شود.

2-حتی المقدور از مفاهیم مطرح و آشنا و قابل فهم باشد.

3- حتی المقدور به مفاهیم توجه شود نه صوت و لحن و آرایه ها

      4- سعی شود با صدای آرام و تن پائین و با طمئینه باشد.

تذکر: حس مناجات یک گفتگوی 2 طرفه با خدا است نه با جمع لذا سعی شود به جمع نگاه نکنیم یا خطاب ما به آنها نباشد.

3- روش طنز گوئی (برای شاد کردن و خنداندن مخاطب)

فوائد طنز گوئی              1- برطرف کردن خستگی و تنوع جلسه

                                    2- بیان کاستیهای اجتماع

                                    3- صمیمی کردن جو مجلس

                                    4- عوض کردن ذهنیت مخاطب نسبت به سخنران

                                    5- کمک به فهم مطلب

                                    6- عامل ماندگاری پیام

                                    7- انتقال سریع پیام به دیگران.

شرائط طنزگوئی                1- بدیها را مسخره کند (دانشمند و مصلح از هیچ همه چیز می سازد ولی دلقک از همه
            چیز هیچ)

2- پیام داشته باشد

3- رعایت شخصیت و شئونات طلبگی

4- احترام ملیتها و اقوام

5- رعایت (اصل استهزاء بدیها نه بدها)

راه دستیابی به طنز ← مطالعه کتب لطائف و یا نوشتن از دیگران و مشخص کردن موضوع و عنوان آن لطیفه ها

منابع                   کتاب شهید- (شهید مطهری)

                        کتاب علامه جعفری (در قرآن اشاره شد خدا هم می خنداند هم می گریاند)

4- نثر ادبی و شعر

33 نکته ی بسیار مهم سخنرانی

 .1سخنرانی خود را با نام و حمد خدا و درود و سلام بر پیامبر محبوب خدا صلی الله علیه و آله و خاندان او و بویژه امام زمان علیهم السلام و نفرین بر دشمنان آنان آغاز کنید. مثلا چنین بگویید: «بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین، ثم الصلوة و السلام علی سیدنا و نبینا ابی القاسم محمد و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و لعنة الله علی اعدآئهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین » .

 .2 می توانید پس از یادکرد نام و ستایش خدا و درود بر پیامبر صلی الله علیه و آله و خاندان او علیهم السلام، آیه و یا حدیث و یا شعری را که با محتوای سخن شما ارتباط و تناسب دارد، در آغاز سخنرانی خود بخوانید. مثلا اگر موضوع و محتوای سخنتان درباره «دعا» است، می توانید این آیه را بخوانید: «و قال ربکم ادعونی استجب لکم ... پروردگارتان گفت: شما بخوانید مرا، من هم اجابت می کنم شما را» .

 .3شایسته است که در آغاز سخنرانی تان، موضوع و طرح و چارچوب بحث و سخن خود را برای شنوندگان بیان کنید. مثلا چنین بگویید: «بحث امروز ما درباره اخلاص است که عنوانهای آن عبارتند از: تعریف اخلاص، ارزش و اهمیت اخلاص، آثار و فواید اخلاص، اقسام اخلاص، مراحل اخلاص، ویژگیهای مخلصان و ...» .

 .4گاهی با خواندن یک یا چند بیت زیبای شعر در آغاز سخنرانی تان، می توانید جذابیت خاصی به سخنرانی خود بدهید. مثلا اگر در مجلسی برای «جانبازان » و «خانواده » های آنان سخن می گویید، می توانید زبان حال آنان را این گونه بازگو کنید:

اگر داغ دل بود ما دیده ایم

اگر خون دل بود ما خورده ایم

اگر دل دلیل است آورده ایم

اگر داغ شرط است ما برده ایم 

 .5برای آغاز سخنرانی خود، عبارات و جملات مناسب و زیبایی انتخاب کنید. مثلا چنانچه موضوع سخنرانی شما درباره «شهادت » است، می توانید این جمله را بگویید: «خون جامه را ناپاک، اما جامعه را پاک می کند .»

 .6گاهی بیان یک داستان جالب و زیبا در آغاز سخنرانی، بسیار مؤثر خواهد بود و جلب توجه خواهد نمود. به طور نمونه، چنانچه موضوع سخنرانی شما «استفاده از روش غیر مستقیم در تعلیم و تربیت » است، می توانید داستان وضو گرفتن امام حسن و امام حسین علیهما السلام را، در حضور پیرمردی که اشتباه وضو می گرفت، بیان کنید .

 .7گاهی می توانید سخنرانی خود را با طرح یک سؤال آغاز نمایید تا هم توجه شنوندگان را به سخنان خود جلب کنید و هم آنان را در سخنرانی تان شریک سازید. مثلا چنانچه موضوع سخنرانی شما درباره «توبه » است، می توانید در آغاز آن، این سؤال را مطرح نمایید: «توبه و شرایط آن چیست و آیا توبه در آخر عمر پذیرفته می شود یا نه؟»

 .8در ابتدای سخنرانی خود، ارزش و اهمیت موضوع سخنرانی تان را برای شنوندگان خویش بیان کنید تا به آن علاقه مند شوند و به سخنان شما تا پایان سخنرانی تان گوش فرا دهند. به طور مثال، چنانچه موضوع سخنرانی شما درباره «تقوا» است، در آغاز سخنرانی خود، به ارزش و اهمیت «تقوا» از نظر قرآن، از نظر معصومان علیهم السلام، از دیدگاه حضرت امام خمینی رحمه الله و مقام معظم رهبری - مدظله العالی - و علماء و دانشمندان بپردازید .

 .9سعی کنید در همان آغاز، بر مجلس سخنرانی تان مسلط شوید. گاه با خواستن یک یا چند صلوات از جمعیت شنوندگان، می توانید این کار را انجام دهید .

 .10گاهی در آغاز برخی از سخنرانیها خوشامدگویی به شنوندگان لازم است. به طور نمونه، می توانید چنین بگویید: «به همه حضاری که به این مجلس تشریف آورده اند، عرض سلام و خوشامدگویی دارم . امیدوارم ثوابی از این مجلس، در پرونده اعمال ما و شما ثبت و ضبط شود .»

 .11باید در کیفیت و کمیت مقدمه سخنرانی خود دقت نمایید. مثلا کمیت مقدمه سخنرانی تان نباید آن قدر طولانی شود که فرصت چندانی برای بیان اصل سخنرانی تان باقی نماند .

 .12همه قوای خود را در مقدمه سخنرانی تان به کار نبرید، بلکه برای بقیه سخنرانی خود نیز ذخیره نگاه دارید. از اینرو، در مقدمه سخنرانی خویش باید از حدت و حرارت به خرج دادن خودداری کنید تا برای ادامه سخنرانی تان، با خستگی روبه رو نشوید و حنجره شما توانایی سخن گفتن را نیز داشته باشد .

 .13در آغاز سخنرانی، از مطالبی که مورد قبول و توافق میان شما و شنوندگانتان است، استفاده کنید تا آنان، در همان آغاز، نسبت به شما و محتوای سخنرانی تان علاقه مند شوند و موضعگیری منفی نکنند. مثلا اگر برای کسانی سخن می گویید که «ولایت فقیه » را قبول دارند، اما درباره «حدود و اختیارات ولی فقیه » سؤالات و شبهاتی دارند، شما در آغاز سخنان خود، از «ارزش و اهمیت ولایت فقیه » و سپس از «آثار و فواید ولایت فقیه » و آن گاه از «شرایط ولی فقیه » و در پایان سخنانتان، از «حدود و اختیارات ولی فقیه » سخن بگویید .

نکات هنگام سخنرانی

 .14در جایی بایستید یا بنشینید که شنوندگان، شما را ببینند و صدایتان را بشنوند تا با استفاده از روش سمعی - بصری، بر شنوندگان خویش تاثیر بگذارید. مثلا مواظب باشید پشت تابلو یا نوشته و یا دسته گلی که روی میز و تریبون سخنرانی تان گذاشته اند، قرار نگیرید و پنهان نشوید .

 .15در صورت امکان، میکروفون را به دست نگیرید و آن را در جای مناسبی ثابت نگه دارید تا با آسودگی خاطر، سخنرانی کنید

 .16مواظب باشید که با جیبهای برآمده و یا پر از کاغذهای یادداشت، سخنرانی نکنید. این امر ممکن است که یا توجه شنوندگان را به سوی خود جلب نماید و یا مورد تمسخر ذهنی آنان شود .

 .17می توانید یادداشتهای سخنرانی تان را همراه خود داشته باشید، ولی آنها را به گونه ای کنار میز یا تریبون سخنرانی خود بگذارید که در معرض دید مخاطبانتان قرار نگیرند.

 .18اگر یکی از شخصیتها یا بزرگان، به مجلس سخنرانی شما وارد شدند و توجه شنوندگان را به سوی خود جلب کردند، مواظب باشید که اختیار مدیریت مجلس را از دست ندهید و در صورت لزوم، احترام لازم را به ایشان بگذارید. مثلا می توانید از شنوندگان خود بخواهید که یک صلوات بفرستند .

 .19اگر در بین سخنرانی تان نوشته ای به دست شما دادند، سعی کنید بدون مکث و وقفه در سخن گفتن، آن را برای خود بخوانید و چنانچه باید درباره آن سخنی بگویید و یا توضیحی بدهید، در همان هنگام و یا در فرصتی که مناسبتر است، این کار را انجام دهید

 .20چنانچه شخصی در میان سخنرانی، از شما سؤالی کرد، در صورت امکان و ضرورت و با در اختیارگرفتن مدیریت جلسه، آن سؤال را پاسخ دهید و در غیر این صورت، به آن شخص بگویید که پس از سخنرانی، پاسخ سؤالش را خواهید داد.

 .21 اگر هنگام سخنرانی، مطلب بعدی خود را فراموش کردید، مطلب قبلی آن را تکرار کنید و برای شنوندگانتان شرح دهید و ضمن این کار، به جستجوی مطلب بعدی در ذهن خود بپردازید تا آن را به یاد آورید. این امر در خواندن مصراعها و یا بیتهای بعدی یک شعر، فراوان پیش می آید .

 .22اگر در محل سخنرانی شما یا بیرون از آن، اتفاقی افتاد، آن را به گونه ای با سخنرانی تان ارتباط دهید یا در حل آن بکوشید و یا حواس شنوندگان را به سوی سخنان خود جلب کنید. مثلا چنانچه صدای رعد و برق، توجه شنوندگان را به سوی خود جلب کرد، می توانید چنین بگویید: «امیدواریم لطف الهی شامل حال ما شود و این رعد و برق، به باران رحمت الهی تبدیل گردد و کشاورزان ما را نیز خوشحال کند .»

 .23جز در موارد ضرورت، سعی کنید از کلمه «من » کمتر استفاده نمایید و به جای آن، کلمه «ما» را به کار گیرید تا بر تکبر و خود بزرگ بینی شما حمل نشود و سخنانتان را کم تاثیر و یا بی تاثیر نکند . به طور نمونه، به جای اینکه بگویید: «من با فساد اخلاقی در این منطقه مبارزه خواهم کرد» ، بگویید: «ما با فساد اخلاقی در این منطقه مبارزه خواهیم کرد .»

 .24گاهی نگاه کردن به ساعت از سوی شنوندگان و جا به جا شدن آنان در جای خود و بستن دفتر و کتابهایشان با صدای بلند، نشان دهنده خستگی آنان است. پس، یا با ایجاد تنوع در سخنانتان، خستگی شان را برطرف نمایید و یا اصلا بهتر است به سخنان خود ادامه ندهید و سخنرانی تان را به پایان برید .

مواد سخنرانی

 .25برای سخنرانی خود، مواد و مصالح لازم را تهیه و پی ریزی کنید تا سخن شما از استحکام بیشتری برخوردار گردد. مواد مورد استفاده در سخنرانی می تواند از این مواد باشد:

آیات;

روایات;

اصول منطقی و قواعد عقلی;

قوانین علمی و تجربی;

خاطرات و داستانها;

اشعار;

تمثیلات;

ضرب المثلها;

سخنان بزرگان دین و دانش;

لطایف و ظرایف;

آمار و اخبار .

 .26دقت کنید آیات، روایات، اصول عقلی، قوانین علمی، اشعار، داستانها و مانند آن را که در سخنرانی تان مورد استفاده قرار می دهید، با موضوع و محتوای سخنرانی شما موافقت داشته و متناسب باشند .

. 27مواظب باشید اشعاری را که در سخنرانی تان می خوانید، از نظر محتوا، چینش، وزن، قافیه، تلفظ، سراینده و مانند آن صحیح باشند مثلا شعر:

«دل من در پی یک واژه بی خاتمه بود

اولین واژه که آمد به نظر، فاطمه بود» گرچه زیباست، صحیح نیست; زیرا «واژگان بی خاتمه » ای وجود ندارد تا نخستین آنها حضرت فاطمه علیها السلام باشند . یا شعر

«چون که با کودک سر و کارت فتاد

پس زبان کودکی باید گشاد»

از «سعدی » نیست، بلکه از «مولوی » و چینش آن بدین صورت است:

(چون که با کودک سر و کارم فتاد

هم زبان کودکان باید گشاد)

یا شعر

«رخش لعل باد و دلش شاد باد

همیشه جهان را جهاندار باد»

از نظر قافیه، صحیح نیست; زیرا پس از نادیده گرفتن «ردیف » شعر که کلمه «باد» است، دو کلمه «شاد» و «جهاندار» همقافیه نیستند . یا اگر دو کلمه «صاحب خبر» در شعر زیرین را به صورت «صاحب خبر» تلفظ کنید، شعر از نظر وزن با اشکال رو به رو خواهد شد:

«ای بی خبر بکوش که صاحب خبر شوی

تا راهرو نباشی کی راهبر شوی؟» .

 .28داستانهای مطرح شده در سخنرانی باید از نظر محتوا، درست و از نظر مدرک و ماخذ، معتبر باشند

 به طور نمونه، داستان «جزیره خضراء: محل زندگانی امام زمان علیه السلام » به آن گونه ای که در برخی از کتابها نقل شده، طبق نظرشماری از بزرگان و محققان، هم از نظر محتوا مخدوش است و هم از نظر ماخذ نامعتبر است .

 .29بکوشید داستانی را که در سخنرانی تان نقل می کنید، آن قدر طولانی نباشد تا قسمت عمده سخنانتان را دربر گیرد; بلکه داستان نقل شده را به صورت مختصر و مفید و به دور از حشو و زوائد نقل نمایید

 .30از داستانهایی استفاده کنید که جالب، تازه، نکته دار و انگیزه برانگیز باشند، به گونه ای که شنونده همواره در پی آن باشد تا دنباله داستان را بشنود و فرجام آن را بداند

 .31داستانهایی را که در سخنرانی نقل می کنید، گاهی از سه مرحله و قسمت «مقدمه » ، «اوج » و «فرود» تشکیل می شود . توجه به این نکته و رعایت آن در سخنرانی شایسته است .

 .32اگر آمار و اخباری را در سخنرانی خود مطرح می کنید، توجه داشته باشید که صحیح و دقیق و معتبر باشند. و چنانچه از لطیفه ها و مطایبه هایی در سخنان خویش استفاده می نمایید، مواظب باشید که رکیک و سخیف و مستهجن نباشند.

 .33از ضرب المثل هایی استفاده نمایید که اغلب مخاطبانتان با معنا و کاربرد آن آشنا باشند. مثلا می خواهید بگویید که مقصود و مراد ما در کنارمان است و ما از آن بی خبریم، بگویید: «آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم » ، تا اغلب و یا همه شنوندگان شما از این ضرب المثلی که به کار گرفته اید، مقصود و مراد شما را دریابند

التماس دعا...

انواع شروع ها با نام خدا

1.     سر آغاز هر نامه نام خداست که بی نام او نامه یکسر خطاست

2.     به نام خالق پیدا و پنهان که پیدا و نهان داند به یکسان

3.     به نام خداوند دادار پاک پدیدآور آدم از آب و خاک

4.     به نام خداوند جان وخرد کزین برتر اندیشه برنگذرد

5.     به نام خدایی که بر ذات وی محال است هرگز بردعقل پی

6.     به نام خدایی که خاک آفرید کزان خاک انسان پاک افرید

7.     ای نام تو بهترین سرآغاز بی نام تو نامه کی کنم باز

8.     بسم الله الرحمن الرحیمهست کلید درگنج حکیم

9.     به بسم اللهمی خوانم خدارا زمشتی خاک آدم ساخت مارا

10.                        به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین

11.                        به نام خداوند خورشید و ماه که دل را به نامش خرد داد راه

12.                        به نام آن که در جان و روان است توانایی ده هر ناتوان است

13.                        به نام آن که جان را فکرت اموخت چراغ دل به نورجان برافروخت

14.                        به نام آن خدای پاک سبحان که از خاک آفرید اینگونه انسان

15.                        سرآغاز گفتار نام خداست که رحمتگر و مهربان، خلق راست

1.     بنیاد سخن به نام حق نه کز هرچه به است نام حق به

2.     به نام آنکه در ما گفتن آموخت به انسان در معنی سفتن اموخت

3.     ای همه هستی ز تو پیدا شده خاک ضعیف از تو توانا شده

4.     به نام آنکه هستی نام از او یافت فلک جنبش زمین آرام از او یافت

5.     اگرنه مدّ بسم الله بودی تاجِ عنوان ها نگشتی تا قیامت نوخطِ شیرازه ، دیوان ها

6.     خدایا جهان پادشاهی تو راست ز ما خدمت آید خدایی تو راست

7.     ستایش کنم ایزد پاک را که گویا و بینا کند خاک را

8.     جهان را به پستی بلندی تویی ندانم که ای، هرچه هستی تویی

9.     خداوند مایی و ما بنده ایم به نیروی تو یک به یک زنده ایم

10.                        ای خدای بی نهایت جز تو کیست چون تویی بی حد و غایت جز تو کیست

11.                        به نام آنکه مارا زندگی داد وزان پس مژده پایندگی داد

12.                        به نام خداوند باران نقل و تگرگ نفس های باد و تپش های برگ

13.                        به نام خداوند رنگین کمان خداوند بخشنده مهربان

14.                        بده مفتاحی از سطر کلامم وزان بگشای قفل از گنج کامم

15.                        به ذکر خود بلندآوازه ام کن رفیق لطف بی اندازه ام کن

16.                        شکر و سپاس و منت وعزت خدای را پروردگار خلق و خداوند کبریا

17.                        دادار غیب دان و نگهدار آسمان رزاق بنده پرور و خلاق رهنما

18.                        ستایش خداوند بخشنده را که موجود کرد از عدم بنده را

19.                        به نام آن که گل را خنده آموخت و بر جان شقایق آتش افروخت

20.                        ثنا و حمد بی پایان خدا را که صنعش در وجود آورد ما را

21.                        خرد هر کجا گنجی آرد پدید ز نام خدا سازد آن را کلید

22.                        به نام خداوند لوح و قلم حقبقت نگار وجود و عدم

23.                        خدایی که داننده رازهاست نخستین سرآغاز آغازهاست

24.                        به نام خداوند شمشیر و تیغ که باران آتش درآرد زمیغ

25.                        به نام خداوند نیکوسرشت که در جهان بذر نیکی بکشت

26.                        بزرگی هست دردنیا خدا نام که با یادی کند دلها چه ارام

27.                        به نام مناسب ترین واژه ها به رسم محبت به نام خدا

28.                        آغاز هر کلامی نام خدای یکتا همواره می برم من نام مقدسش را

29.                        به نام گشاینده کار ها ز نامش شود سهل دشوار ها

30.                        تا که سخن از دل و از دلبر است نام خدا زینت هر دفتر است

31.                        به نام خداوندی که کارساز است زما و طاعت ما بی نیاز است

32.                        ای که با نامت جهان آغاز شد دفتر ما هم به نامت باز شد

33.                        به نام خدا هر چه داریم از او خداوند احمد خدای سبو

34.                        خدای قلم های حیدر ستا خداوند سیف و خدای شتا

35.                        به نام خداوند بود و نبود خداوند یاسی به رنگ کبود

36.                        خداوند حسن خدای حسن خداوند ابرو به وقت شکن

37.                        خداوند بدر و خدای حنین همان خالق کربلای حسین

38.                        خداوند سجاد زین العباد که ساجد چو او در دو عالم مباد

39.                        خدای شکافنده بحر علم خداوند باقر خداوند حلم

40.                        خداوند صادق خدای ودود خداوند غیب و خدای شهود

41.                        خداوند کاظم خدای ادب خداوند روز و خداوند شب

42.                        خداوند مهر و خدای وفا به نام خدایی که دارد رضا

43.                        خداوند عدل و خداوند داد خداوند بخشش خدای جواد

44.                        خداوند هادی خداوند راه خداوند روزی ده رهنما

45.                        خدای حسن نرگس وآفتاب خدای پذیرای کار ثواب

46.                        خداوند زیبای رنگین کمان خداوند مهدی صاحب زمان

47.                        به نام خداوند شعرو سخن نخستین سخن در همه انجمن

48.                        به نام خدای سمیع و بصیر خطا پوش بخشنده بی نظیر

49.                        به نام خدای علیم و حکیم رحیم و بسیط و شریف و نعیم

50.                        به نام خدای بزرگ و احد تعالی و شافی، قدیر و صمد

51.                        به نام خدای رئوف و غفور حمید و لطیف و مجید و صبور

52.                        به نام خداوند وجد و سرور پدید اور عشق و احساس و شور

53.                        به نام آن که او نامی ندارد به هر نامی که خوانی سر برارد

54.                        بس مبارک بود چون فر همای اول کار ها به نام خدای

55.                        به نام آنکه خنده آفریده به بد خلقی خط بطلان کشیده

56.                        حمد پاک از جان پاک آن پاک را کو به وجد آورد مشتی خاک را

57.                        بزرگی هست در دنیا خدا نام که با یادی کند دلها چه آرام

58.                        آغاز سخنیاد خدا باید کرد خود را به امید او رها باید کرد

59.                        ای با تو شروع کارها زیبا تر آغاز سخن تو را صدا باید کرد

60.                        گفتار مرا تو باید آغاز کنی آغاز سخن مرا سر افراز کنی

61.                        به نام خالق ارض و سماوات به نام داور روز مجازات

62.                        به نام خداوند جغرافیا به نام همان قاره آسیا

63.                        به نام خداوند رنگین کمان فروزنده روز و شب، آسمان

64.                        به نام خداوند زیبا سخن خداوند آلاله ها در چمن

65.                        به نام خداوند آلاله ها خداوند پروانه و پونه ها

66.                        درود بر خدای هنرآفرین نگارنده هر گل آتشین

67.                        به نام خداوند نون و قلم خداوند آزادی و عشق و غم

68.                        به نام خالق سبز بهاران خداوند طراوت، جویباران

69.                        به نام خداوند خوب بهار خداوند گل، لاله و لاله زار

70.                        به نام خدای بلند آسمان خداوند خاک و خدای جهان

71.                        به نام خداوند پاک و دلیر خداوند دریا، خدای امیر

72.                        به نام خداوند سبز و سپید خداوند سال و خداوند عید

73.                        به نام خداوند سنگ و خداوند گنج خداوند شادی خداوند رنج

74.                        به نام خداوند کوه و خداوند دشت خداوند دره خداوند گشت

75.                        به نام خدای شفبع و صبور خداوند دانش خداوند نور

76.                        به نام خداوند تاج و خداوند گنج خداوند روزی، سرای سپنج

77.                        به نام قادر پاک توانا به نام آنکه جان بخشید ما را

78.                        به نام بی نیاز عالم آرا خدای فاطمه آرام دل ها

79.                        به نام چاره ساز و حی سر مد خدای فاطمه دخت محمد

80.                        به نام خداوند حی رحیم خدای بهشت و خدای جحیم

81.                        به نام خداوند شعر و غزل به نام خداوند عزوجل

82.                        به نام خداوند شعر و غزل کلامش نشیند به دل از ازل

83.                        به نام خداوند نان و خداوند جان دهد روزی اش را به پیر و جوان

84.                        به نام خداوند احساس پاک خداوند شمس و مه تابناک

85.                        به نام خداوند نیلوفرین ستایش ز بهر تو ای بهترین

86.                        به نام خداوند دریای نور خدایی که دارد به هر جا حضور

87.                        به نام خداوند شعرو غزل خداوند روزی ده بی مثل

88.                        به نام خداوند روشن ضمیر خداوند روشنگر بی نظیر

89.                        به نام خداوند دریاچه ها که داده ظرافت به پروانه ها

90.                        به نام خداوند احساس پاک همان کافریده است ما را ز خاک

91.                        به نام اون که ارامش میاره چه زیبا آفریده اون ستاره

92.                        ز بسم الله چیزی نیست بهتر نهادم تاج بسم الله بر سر

93.                        عجب تاجی است این تاج الهی ببند بر سر برو هر جا که خواهی

94.                        اول دفتر بود نام خداوندگار ایزد با فر و جای، عادل و پروردگار

95.                        عشق سوزان است بسم الله الرحمن الرحیم

96.                        هرکه خواهان است بسم الله الرحمن الرحیم

97.                        دل اگر تاریک اگر خاموش بسم الله النور

98.                        گر چراغان است بسم الله الرحمن الرحیم

99.                        نامه ای را هُد هُد آورده ست آغازش تویی

100.                   از سلیمان است بسم الله الرحمن الرحیم

101.                   سوره ی والیل من برخیز و والفجری بخوان

102.                   دل شبستان است بسم الله الرحمن الرحیم

103.                   قل هو الله احد قل عشق الله الصمد

104.                   راز پنهان است بسم الله الرحمن الرحیم

105.                   گیسویت را بازکن انا فتحنایی بگو

106.                   دل پریشان است بسم الله الرحمن الرحیم

107.                   ای لبانت محیی الاموات لبخندی بزن

108.                   مردن آسان است بسم الله الرحمن الرحیم

109.                   میزبان عشق است و وای از عشق! غوغا می کند

110.                   هر که مهمان است بسم الله الرحمن الرحیم

111.                   بسم الله الرحمن الرحیم هست سرآغاز الف لام میم

112.                   بسم الله الرحمن الرحیم ذکرکن ای دوست که باشی تسلیم

113.                   بسم الله الرحمن الرحیم باغ دل آدمیان را نسیم

114.                   بسم الله الرحمن الرحیم مصرع برجسته نثر قدیم

115.                   بسم الله الرحمن الرحیم غنچه سربسته راز حکیم

116.                   بسم الله الرحمن الرحیم اعظم اسمای علیم حکیم

117.                   بسم الله الرحمن الرحیم هست نمک بر سر خوان کریم

118.                   بسم الله الرحمن الرحیم آیت الطاف خدای کریم

119.                   بسم الله الرحمن الرحیم نص صحیح است و کلام حکیم

120.                   بسم الله الرحمن الرحیم طایر فرخنده ی وحی قدیم

121.                   بسم الله الرحمن الرحیم کعبه ی جان و دل اهل نعیم

122.                   بسم الله الرحمن الرحیم حرف نخست است ز نظم حکیم

123.                   بسم الله الرحمن الرحیم گوهر یک دانه درج قدیم

124.                   بسم الله الرحمن الرحیم نغمه مرغان ریاض قدیم

125.                   هست ز گلزار الهی شمیم مخزن الاسرار خدای کریم

126.                   به نام آن که گنج جسم و جان ساخت طلسم گنج جان هرد و جهان ساخت

127.                   به نام کردگار فرد بی چون که ما را از عدم آورد بیرون

128.                   به نام آن که جان را نور دین داد خرد را در خدا دانی یقین داد

129.                   به نام آن که تن را نور جان داد خرد را سوی دانایی عنان داد

130.                   به نام آن که جان را زندگی داد طبیعت را به جان پایندگی داد

131.                   به نام آن که جان از او نشان یافت زبان آموخت حرف و نطق جان یافت

132.                   به نام پادشاه عالم عشق که نامش هست نقش خاتم عشق

133.                   بیا ساقی اسباب می ساز کن سر خم به نام خدا باز کن

134.                   آرم آغاز در این نامه ز نو نام خدا را آن که آشفته ز گیسوی بتان خاطر ما را

135.                   به نام دوست گشاییم دفتر دل را به فر عشق فروزان کنیم محفل را

136.                   به نام خدای حسابگر، حسابساز، حسابرس و حسابدارِ زمین و آسمان و هر آنچه در اوست.

137.                   به نام حضرت دوست که هرچه هست از اوست اول بی ابتدا و آخر بی انتهاست.

138.                   آغاز سخن یاد خدا باید کرد خود را به امید او رها باید کرد

139.                   ای با شروع کارها زیبا تر آغاز سخن تو را صدا باید کرد

شعار برای شروع سخنرانی

مخزن الاسرار نظامی بسم الله الرحمن الرحیم/ هست کلید در گنج حکیم فاتحۀ فکرت و ختم سخن / نام خدای است بر او ختم کن پیش وجود همه آیندگان / بیش بقای همه پایندگان سابقه سالار جهان قِدم/ مُرسله پیوند گلوی قلم   خسرو و شیرین نظامی به نام آنکه هستی نام ازو یافت / فلک جنبش، زمین آرام ازو یافت خدایی کافرینش در سجودش / گواهی مطلق آمد بر وجودش جواهر بخش فکرت های باریک / به روز آرندۀ شب های تاریک غم و شادی نگار و بیم و اُمّید / شب و روز آفرین و ماه و خورشید   لیلی و مجنون نظامی ای نام تو بهترین سر آغاز /  بی نام تو نامه کی کنم باز ای یاد تو مونس روانم /  جز نام تو نیست بر زبانم ای هیچ خطی نگشته ز اوّل / بی حجت نام تو مسجّل ای هست کن اساس هستی /  کوته ز درت دراز دستی ای هفت عروس نه عماری / بر درگه تو به پرده داری ای هر چه رمیده وآرمیده /  در کن فیکون، تو آفریده ای محرم عالم تحیّر/  عالم ز تو هم تهیّ و هم پر از ظلمت خود رهاییم ده / با نور خود آشناییم ده   هفت پیکر نظامی ای جهان دیده بودِ خویش از تو / هیچ بودی نبوده پیش از تو در بدایت، بدایتِ همه چیز/  در نهایت، نهایتِ همه چیز ای برآرندۀ سپهر بلند /  انجم افروز و انجمن پیوند آفرینندۀ خزانۀ جود /  مبدع و آفریدگار وجود   شرفنامه نظامی خدایا جهان پادشاهی تو راست/ زما خدمت آید خدایی تو راست پناه بلندی و پستی تویی / همه نیستند آنچه هستی تویی همه آفریدست بالا و پست / تویی آفرینندۀ هر چه هست تویی برترین دانش آموز پاک / ز دانش قلم رانده بر لوح خاک خرد را تو روشن بصر کرده ای / چراغ هدایت تو بر کرده ای نبود آفرینش تو بودی خدای / نباشد همی هم تو باشی به جای   اقبالنامه نظامی خرد هر کجا گنجی آرد پدید/ز نام خدا سازد آن را کلید رهایی ده بستگان سخن/توانا کن ناتوانانِ کُن نهان وآشکارا درون و برون/خرد را به درگاه او رهنمون به حکم آشکارا به حکمت نهفت/ستاینده حیران ازو، وقت گفت شاهنامه فردوسی به نام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه بر نگذرد خداوند نام و خداوند جای  / خداوند روزی ده رهنمای خداوند کیهان و گردون سپهر / فروزندۀ ماه و ناهید ومهر ز نام و نشان و گمان برتر است / نگارندۀ بر شده گوهر است به بینندگان آفریننده را / نبینی مرجان دو بیننده را نیابد بدو نیز اندیشه راه / که او برتر از نام و از جایگاه سخن هر چه زین گوهران بگذرد / نیابد بدو راه جان و خرد   بوستان سعدی به نام خداوند جان آفرین / حکیم سخن در زبان آفرین خداوند بخشندۀ دستگیر/ کریم خطا بخش پوزش پذیر عزیزی که هر کز درش سر بتافت/ به هر در که شد، هیچ عزت نیافت سر پادشاهان گردنفراز / به درگاه او بر زمین نیاز  غزلیات سعدی اول دفتر به نام ایزد دانا / صانع پروردگار ...

  .

بسم الله الرحمن الرحیم

14راهکار تقویت فن بیان برای سخنرانی

فن بیان مهارتی است که به افراد کمک می‌کند تا صحبت تاثیرگذاری داشته باشند و افراد زیادی را جذب کنند. این مهارت باعث رشد و توسعه فردی و همچنین موفقیت در کسب‌ و کار می‌شود. ممکن است برای بسیاری از افراد مهارت فن بیان در زندگی اهمیت زیادی نداشته باشد؛ در صورتی که یک اشتباه کوچک در صحبت کردن می‌تواند باعث از دست رفتن یک مشتری یا سرمایه‌گذار خوب شود و شما نیز دیگر توانایی جبران آن را نداشته باشید. 

داشتن مهارت فن بیان می‌تواند نتایج شگفت‌انگیزی برای کسب‌ و کار شما داشته باشد؛ پس فن بیان را جدی بگیرید. شما با داشتن این مهارت می‌توانید گفت‌ و گوهای بیشتری با افراد داشته باشید و از این راه یک مشتری یا سرمایه‌گذار جدید جذب کنید. همچنین مهارت فن بیان نقش کلیدی در سخنرانی‌ها دارد و با داشتن این مهارت می‌توانید یک سخنرانی موفق داشته باشید. در این مقاله به بررسی چند تمرین برای تقویت مهارت فن بیان می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.

سرفصل‌های عنوان‌شده در این مقاله عبارت‌اند از:

• فن بیان
• قوانین فن بیان
• راهکارهای تقویت فن بیان برای سخنرانی 

همچنین بخوانید: «آموزش مهارت سخنرانی: از متن ابتدای سخنرانی تا پایان»

فن بیان

یکی از هنرهای متقاعدسازی قدیمی داشتن مهارت فن بیان است. در طول سال‌ها بسیاری از سیاست‌مداران با پنهان کردن حقیقت، حقه بازی و استفاده از روش‌های نادرست اخلاقی، باعث بدنام شدن این مهارت شده‌اند. در صورتی که فن بیان، روشی برای متقاعدسازی و گفت‌وگوی شفاف‌تر است که افراد به وسیله آن می‌توانند نظرها، دانش و عقاید یکدیگر را به اشتراک بگذارند.

یادگیری روش‌های فن بیان به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های خود را برای ارتباط موثر با دیگران افزایش دهید؛ نظرات خود را با اشتیاق به آن‌ها انتقال دهید و با متقاعد کردن آن‌ها تاثیر زیادی روی آن‌ها داشته باشید.

قوانین فن بیان

فن بیان شامل ۵ قانون است که قانون‌گذار اصلی آن نامشخص است؛ اما آن‌ها را به افراد متفکر و فیلسوف‌های عصر کلاسیک نسبت می‌دهند. قوانین فن بیان باعث می‌شوند که شما برای سخنرانی‌های خود چهارچوبی داشته باشید و بتوانید تاثیرگذاری بیشتری روی مخاطبان خود داشته باشید.

۱- شناسایی مخاطب

این قانون یکی از مهم‌ترین نکات برنامه‌ریزی برای برقراری ارتباط با دیگران است که هدف از آن، تحقیق کردن درباره بهترین روش‌ها و سبک گفتار برای متقاعد کردن مخاطب است. طبق این قانون باید برای انتخاب کردن چهارچوب اولیه صحبت خود، به اندازه کافی برای شناسایی مخاطبان وقت بگذارید و درباره آن‌ها اطلاعات جمع‌آوری کنید؛ سپس مخاطبان خود را بسنجید تا متوجه شوید چه اطلاعاتی برای آن‌ها مناسب است. اگر مخاطبان شما افرادی با سطح فرهنگی متفاوت هستند، آن‌ها را بخش‌بندی کنید تا درک شما از خواسته‌های هر گروه دقیق باشد. 

۲- تنظیم متن سخنرانی

طبق قانون تنظیم، برای اینکه بهترین راه متقاعد کردن مخاطب را بیابید، باید اطلاعات سخنرانی را تنظیم و سازماندهی کنید. برای این کار می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند روش‌های زیر استفاده کنید:

• مقدمه‌چینی کنید.
• حقایقی که شامل اطلاعات پیش‌زمینه‌ای می‌شود را بیان کنید.
• خلاصه‌ای از صحبت‌هایی که می‌خواهید داشته باشید آماده کنید.
• سخنان منطقی خود را اثبات کنید.
• ایرادها و اشکالاتی را که از سخنان شما برای مخاطب‌ها به وجود آمده است برطرف کنید.
• از سخنرانی خود نتیجه‌گیری کنید.

همچنین بخوانید: «چطور متن سخنرانی بنویسیم؟ نکاتی برای نوشتن متن سخنرانی»

جلب اعتماد مخاطبان مهم‌ترین قانون فن بیان در سخنرانی‌ها است.

۳- جلب اعتماد مخاطبان

این قانون مشخص می‌کند که شما باید برای سخنرانی خود از چه راه و روشی استفاده کنید تا اعتماد مخاطبان را به دست آورید. برای مثال در سخنرانی خود با لکنت صحبت نکنید؛ سعی کنید کمتر از کلمات سخت استفاده کنید تا باعث گیج شدن مخاطب نشوید؛ با شور و اشتیاق صحبت کنید و کلمات خود را خیلی ساده و با ظرافت به کار ببرید. همچنین به سخنان خود اعتقاد داشته باشید؛ زیرا اگر مخاطب احساس کند که گوینده به سخنان خود اعتقاد دارد،‌ او نیز می‌تواند به گوینده اعتماد کند.

یکی دیگر از راه‌های جلب اعتماد مخاطبان، انتخاب سبک صحیح سخنرانی است؛ نوع سبک شما به مخاطبان و راه‌های ارتباطی شما با آن‌ها بستگی دارد و شامل راه‌های مختلف صحبت کردن، استفاده کردن از استعارات و جلوه‌های بصری و… است. به این نکته نیز توجه داشته باشید که برای سخنرانی بهتر و تاثیرگذارتر از سخنان کوتاه و با احساس استفاده کنید.

۴- به خاطر سپردن سخنان

طبق این قانون شما علاوه بر نوشتن متن سخنرانی باید سعی کنید آن‌ها را به خاطر بسپارید. پیام‌ها و سخنان شما باید ساده و قابل‌فهم برای مخاطبان باشد و به صورتی باشد که پس از اتمام سخنرانی از ذهن مخاطب پاک نشود؛ در این صورت می‌توانید تاثیر عمیقی روی مخاطب بگذارید.

۵- رساندن پیام

طبق این قانون اگر می‌خواهید پیام و منظور خود را به درستی به مخاطب برسانید، باید بتوانید اعتماد او را به دست آورید. مخاطب باید سخنان شما را دقیق متوجه شود و بپذیرد که سخنان شما معتبر و قابل‌ اعتماد است. برای این کار زبان بدن، لحن، نوع صدا،‌ نوع بیان،‌ فصاحت و ژست شما هنگام سخنرانی اهمیت زیادی دارد.

راهکارهای تقویت فن بیان برای سخنرانی

اگر می‌خواهید سخنران خوبی باشید و روی مخاطب خود تاثیر بگذارید، باید فن بیان خوبی داشته باشید و با راهکارهای مختلف آن را تقویت کنید. در این بخش، به معرفی برخی تکنیک‌های تقویت فن بیان برای سخنرانی می‌پردازیم.

۱- ایده ذهنی خود را به یک کودک بگویید

زمانی که سعی می‌کنید ایده ذهنی خود را به یک کودک بگویید، به دلیل بی‌تجربه بودن او تا جای ممکن از کلمات ساده استفاده می‌کنید و از به کار بردن اصطلاحات سخت می‌پرهیزید. اگر از این تکنیک برای سخنرانی خود استفاده کنید می‌توانید با سخنان خود روی بسیاری از مخاطبان تاثیر بگذارید.

۲- از جملات کوتاه و مناسبی استفاده کنید

یکی از راه‌های تقویت فن بیان استفاده از جملات کوتاه، مختصر و متناسب با بحث است. زمانی که برای اولین بار با یک شخص ملاقات می‌کنید، بلافاصله شروع به صحبت نکنید. بهتر است سعی کنید که از جملات کوتاه و مناسبی استفاده کنید که منظور شما را به‌طور کامل به مخاطب می‌رسانند. 

۳- متن سخنرانی خود را یادداشت کنید

برای تقویت فن بیان، بهتر است سخنان خود را روی کاغذی یادداشت کنید. همه ایده‌ها و نکات خود را یادداشت کنید؛ سپس آن‌ها را ارزیابی کنید و بهترین جملات را برای سخنرانی خود انتخاب کنید. با این کار اگر جاهای مهم سخنرانی خود را فراموش کرده باشید متوجه می‌شوید و می‌توانید فن بیان خود را برای سخنرانی بهبود دهید. 

واضح صحبت کردن بهترین راهکار برای تقویت فن بیان است.

۴- واضح صحبت کنید

سعی کنید همیشه واضح صحبت کنید؛ با هر تن صدا و لحنی که صحبت می‌کنید، مخاطب باید توانایی شنیدن تمام سخنان شما را داشته باشد. با تلفظ و ادای صحیح کلمات، درست صحبت کردن را تمرین کنید. بهترین کاری که برای واضح صحبت کردن می‌توانید انجام دهید این است که سرعت صحبت خود را کم کنید؛ زیرا زمانی که یک فرد استرس دارد یا در سخنان خود تردید دارد، تمایل دارد سریع‌تر صحبت کند و این کار اعتماد مخاطب را از بین می‌برد.

۵- صدای خود را ضبط کنید

سعی کنید برای تمرین یک بار سخنرانی کنید و با یک دستگاه صدای خود را ضبط کنید. زمانی که سخنرانی تمام شد، آن را با دقت گوش کنید. با این کار می‌توانید مشکلاتی را که قبلا متوجه آن‌ها نشده بودید کشف کنید و برای بهتر شدن آن‌ها تلاش کنید.

۶- به تمام حرف‌های خود اعتقاد داشته باشید

همیشه با اعتماد به‌ نفس صحبت کنید و به تمام چیزهایی که می‌گویید اعتقاد داشته باشید. زمانی که با شور و شوق صحبت می‌کنید مخاطب‌ها نیز با علاقه بیشتری به سخنرانی شما توجه می‌کنند.

۷- با دیگران ارتباط برقرار کنید

یکی از راه‌هایی که به تقویت فن بیان کمک می‌کند، ارتباط برقرار کردن با دیگران است. زمانی که به تنهایی صحبت می‌کنید، حوصله مخاطب‌ها را سر می‌برید و آن‌ها نیز شما را یک فرد از خود راضی می‌بینند. بنابراین سعی کنید در سخنرانی خود پرسش و پاسخ‌هایی با مخاطبان داشته باشید.

۸- در کارگاه‌ها و همایش‌ها شرکت کنید

برای تقویت فن بیان بهتر است در محیط‌هایی باشید که افراد با تجربه‌تری آن‌جا هستند؛ زیرا باعث می‌شود شما بتوانید از آن‌ها درس بگیرید و مهارت‌های خود را ارتقا دهید. برای این کار در کلاس‌ها، کارگاه‌ها و همایش‌هایی شرکت کنید که افراد با‌تجربه در آن‌ها حضور دارند و به تجربه‌های آن‌ها گوش کنید.

۹- به نوع ایستادن و نشستن خود دقت کنید

طرز نشستن و ایستادن در سخنرانی شما تاثیر دارد. صاف نشستن و صاف ایستادن باعث می‌شود به خوبی نفس بکشید و قدرت صدای شما بیشتر شود؛ اما نزدیک بودن شانه‌ها به یکدیگر و قوز کردن باعث می‌شود صدای شما با قدرت نباشد و تاثیرگذاری خود را از دست دهید.

۱۰- مراقب صدای خود باشید

یکی از راه‌های تقویت فن بیان و تاثیرگذاری روی مخاطب‌ها نوع صدای سخنران است. بهتر است برای حفظ صدای خود نکاتی را رعایت کنید؛ برای مثال اگر به جای نفس‌های عمیق و شکمی،‌ تنفس سطحی از راه سینه داشته باشید، صدای شما ضعیف و وحشت‌زده به نظر می‌رسد. زمانی که استرس دارید یا وحشت‌زده هستید نفس عمیق بکشید؛ شاید سخت باشد، اما نفس‌های آرام و عمیق صدای شما را بهبود می‌دهد. یکی دیگر از کارهایی که می‌توانید برای بهبود صدای خود انجام دهید، نوشیدن آب است؛ زیرا نوشیدن آب باعث انعطاف‌پذیری تارهای صوتی شما می‌شود.

۱۱- با دلیل صحبت کنید و از جملات معتبر استفاده کنید

برای داشتن مهارت‌های فن بیان قوی باید از روش‌هایی که مخاطب را متقاعد می‌کند، اطلاع داشته باشید. زمانی که با اطمینان سخنرانی می‌کنید و سخنان خود را با دلایل معتبر اثبات می‌کنید، مخاطب نیز سخنان شما را به راحتی می‌پذیرد.

مبهم بودن برخی قسمت‌های سخنرانی باعث کنجکاوی مخاطب و تقویت مهارت فن بیان می‌شود.

۱۲- برخی از قسمت‌های سخنان خود را مبهم نگه دارید

اجازه دهید برخی از قسمت‌های سخنان شما پنهان بماند. این به معنای پنهان‌کاری نیست، بلکه باعث می‌شود مخاطب به فکر فرو رود و میل به جست‌و‌جو در او بیدار شود. بیشتر متخصصان می‌گویند بهتر است ملاقات‌های اول با مخاطبان بیشتر از ۴۵ دقیقه طول نکشد. اگر همه چیز را برای مخاطب بگویید، مخاطب دیگر بهانه‌ای برای ملاقات دوباره و گوش دادن به سخنرانی شما ندارد.

۱۳- گاهی‌ اوقات غیر منتظره باشید

اگر می‌خواهید فن بیان خوبی داشته باشید و روی مخاطب تاثیرگذار باشید، بهتر است گاهی‌ اوقات او را غافلگیر کنید؛ اما توجه داشته باشید که این کار را به موقع انجام دهید. همه افراد چیزهایی را که می‌شناسند، به راحتی قبول می‌کنند؛ اما اگر حرف غیرمنتظره‌ای را بشنوند توجه آن‌ها به آن مسئله جلب می‌شود. پس سعی کنید همیشه یکنواخت نباشید و از تغییر و قضاوت اطرافیان نیز نترسید. 

۱۴- بستر ذهنی مناسب ایجاد کنید

هر انسانی طبق چهارچوب ذهنی خود، اطلاعاتی را که به دست می‌آورد دسته‌ بندی می‌کند و طبق بستر ذهنی خود واکنش‌های متفاوتی به اطلاعات مختلف نشان می‌دهد. بنابراین برای جلب توجه مخاطب و قوی‌تر شدن مهارت فن بیان باید بسترسازی مناسبی در ذهن مخاطب خود ایجاد کنید. زمانی که مخاطبان خود را بشناسید و با پیش‌زمینه‌های ذهنی آن‌ها تا حدودی آشنا باشید، سخنان خود را به سمتی هدایت می‌کنید که برای شنوندگان آشناتر است و درک بیشتری از آن‌ها دارند. طبق تحقیقات بستر‌سازی ذهنی برای مخاطب، کمک زیادی به استدلال و نتیجه‌گیری او از سخنرانی شما می‌کند. اگر می‌خواهید فن بیان خوبی داشته باشید و هنگام سخنرانی تاثیرگذار باشید، ذهن مخاطب را با بسترسازی مناسب به سمتی که می‌خواهید هدایت کنید.